HERVÉ POULAIN.

Hervé Poulain’in dünyasında sanat ve hız arasındaki uyum, yönlendirici bir güç oluşturuyor. 1940 yılında Fransa’da dünyaya gelen Poulain’in hayatı en başından itibaren tutku kavramı ile iç içe ilerledi. Büyük bir sanat aşığı ve çok iyi bir açık artırmacı olarak, güzelliği gördüğü anda fark eden gözü, aynı zamanda kariyerini de şekillendirdi.

Hız ve çağdaş sanat: İki tutkusunu bir araya getiren Poulain, BMW ile birlikte Art Car konseptini yarattı. Le Mans katılımı sırasında Poulain, BMW yarış otomobillerinin tasarımını Alexander Calder, Frank Stella, Roy Lichtenstein veya Andy Warhol gibi tanınmış sanatçılara emanet etti. Bu vizyoner fikir yarış pistini, hız ve güzelliğin gösterişli şekilde birleştirildiği hareketli bir sanat galerisi haline getirdi.

2024 24 Saatlik Le Mans yarışının yaklaştığı şu günlerde, Hervé Poulain’in hayranlık verici yaşamına göz atma ayrıcalığını elde ettik. Bugüne kadar Poulain’in kendi sözcükleri ve deneyimleriyle aydınlanan yolculuğu, güzelliği eylemle birleştirmeye dönük derin felsefesi ve bitmez tükenmez azmiyle öne çıkıyor.

Poulain, 18. yüzyıl filozofu Maupertuis’nin bilgeliğinden aldığı ilhamla oluşturduğu motivasyonu hatırlıyor. Hayatın geçici olduğu ve doğumla başlayıp ölümle sona eren süreyi en iyi şekilde değerlendirmek gerektiği fikrine atıfta bulunuyor. Poulain varoluş nedenimizin, mirasımızı yaşamımızın ötesine taşımak değil aradaki boşluğu iyi doldurmak olduğuna inanıyor. Poulain için bu felsefe harekete geçiren bir güç. Sanat, güzelliğe duyduğu ihtiyacı tatmin ederken otomobil yarışlarının heyecanı ise ona aksiyonun ihtişamını sunuyor. Kişisel mottosu ise: “Ben canlı olduğum sürece, ölüm beni yakalayamayacak.” 83 yaşında yaşamın bir sonu olduğunun farkında ve buna mizah bakış açısıyla yaklaşıyor.

Poulain’in katkıda bulunduğu alanlardan biri de hıza ve çağdaş sanata yönelik tutkusunu kesintisiz şekilde bir araya getirdiği BMW Art Car projesi. 24 Saatlik Le Mans yarışına katılımı, sanatın müzelerin sınırlarını aşarak birçok kişinin kalbine dokunabileceğine olan inancını kanıtlıyor. Poulain’e göre “Bu yarışla ortaya çıkan mit, neşe ve dramla dolu insan hayatına yönelik bir metafor olarak güneşin kozmik döngüsü etrafında oluşturulmuş.” Le Mans’ın ilk yıllarındaki ilkel güvenlik önlemlerine rağmen yarışın baş döndüren hızı ve sürücülerin şövalyelere yaraşır cesaretinin halk üzerinde oluşturduğu hayranlık, etkinliğin etkileyiciliğine ve saygınlığına katkıda bulunuyor.

Poulain’in bu tutkuyu 1975 yılında ilk BMW Sanat Otomobili için renkli ve eğlenceli bir çalışma ortaya koyan Alexander Calder’in dehasıyla birleştirmesi çok önemli bir gelişmeydi. “Sanat Otomobili konseptinin başarısı ve geleceği Calder’in seçilmesi sayesinde güvence altına alındı,” diye açıklıyor Poulain. Bu seçim bir reklam girişimi olmasının yanı sıra mücadele etmeye ve kazanmaya yönelik gerçek bir çabaydı; bu da seyirciler tarafından benimsendi ve onları Calder’in BMW 3.0 CSL modelinin ateşli birer taraftarı haline getirdi.

Poulain’in 1970’in başlarında BMW ile yaptığı iş birliği marka için motor sporlarının henüz yeni olduğu bir döneme rastlıyordu. Poulain, BMW'nin çevikliği ve yeni fikirlere yönelik iyimser bakışının önemini hatırlatıyor. “Tek muhatabım olan Jochen Neerpasch’ın açık fikirliliği bir mucizeydi,” diye anlatıyor. O zamanlar BMW Motor Sporları Yöneticisi olan Neerpasch önemli bir dönüm noktası olan Le Mans’da özellikle Poulain için bir otomobil yapmak istiyordu.

Alexander Calder ile yapılan ilk sanatçı iş birliği, Fransa Saché’deki bir yemekte içilen bir şişe Bordeaux Château La Conseillante üzerinde Calder’in Poulain için bir otomobili boyamayı kabul etmesiyle tamamlanmış. Daha en baştan büyüleyici bir proje... Calder, Poulain'in gözleri önünde bir oyuncak otomobil üstünde tasarımını yapıyor ve burada renkler otomobile dinamik bir güç veriyor. “Aktarım esnasında hiçbir şeyin değiştirilmemesi gerektiği” konusunda da ısrarcı davranıyor. Basın konferansında otomobilin motoru sorulduğunda Poulain’in şaka yollu, “Yalnızca renklerle çalışıyor” demesi şaşkınlık yaratıp sessizlikle karşılansa da hemen ardından kahkahalar geliyor. Calder’in yarışın başındaki “Hervé, yarışı kazan ama nazikçe kazan,” şeklindeki cesaretlendirici sözleri, milyonlarla paylaşılan bir hayalin heyecan verici bir şekilde gerçekleştiğini hisseden Poulain’in zihninde yankılanıyor.

Ertesi sene, Frank Stella’nın 1976 BMW 3.0 CSL modeliyle sert bir kontrasta sahne oluyor. “Anti-Calder” olarak adlandırılan bu otomobil, gösterdiğinden daha fazlasını ima eden bir duvak gibi beyaz bir arka plan üzerinde siyah çizgilere sahipti. Tasarım, mühendisler ve teknisyenler tarafından üretilen daha önce görülmemiş, mekanomorf bir güzelliği vurguluyordu. Devasa 750 beygirlik gücüne rağmen, oldukça hassas bir otomobildi. Poulain, Stella’nın aynı anda her yerde görülebilen purosunu ve otomobilin teknik garipliklerini hatırlıyor. Yardımcı pilotu Peter Gregg, ona bilgece bir tavsiyede bulunmuş, “Dikkatli ol Hervé, bu mühendisler için bir otomobil, sürücüler için değil.”

1977 yılında Roy Lichtenstein’ın BMW 320i Turbo’su, mutlak bir Pop Art şaheserini yarış pistine getirdi. Otomobil, kapılarda 24 Saatlik Le Mans süresince güneşin döngüsünü yansıtan gün doğumu ve gün batımı motiflerini içeriyordu. Aynı zamanda Lichtenstein’ın imzası olan noktalar, otomobile vahşi bir kediyi andıran bir görünüm veriyordu. Centre Pompidou’da gerçekleştirilen tanıtım çok özeldi ve 47 yıl sonra Julie Mehretu, BMW M Hybrid V8 otomobilini aynı yerde imzalayarak etkinliği tekrarlamış oldu. Mütevazı iki litrelik motoruna rağmen otomobilin yağmur sırasındaki çevikliği bunu telafi etti ve genel klasmanda dokuzunculuk ile kendi sınıfında bir zafer elde etti. Poulain yardımcı pilotu Marcel Mignot ile olan arkadaşlığını, vermiş olduğu desteği sevgiyle hatırlıyor.

Bu sanat yolculuğunun zirvesi Andy Warhol tarafından tasarlanan 1979 BMW M1 modeli oldu. Ona gelen bazı projeleri reddettikten sonra Warhol Münih’e geliyor ve yalnızca 28 dakika içinde doğrudan otomobil üzerinde “kötü boyama” tarzında bir ekspresyonist çalışma gerçekleştiriyor. Le Mans’daki ilk sürüşü sırasında Poulain spin atıyor ancak “Oley!” nidasıyla motoru stop ettirmeden otomobile hakim olmayı başarıyor. BMW M1 genel sıralamada hayranlık verici bir altıncılık elde ediyor ve kendi kategorisinde ikinci oluyor.

Hervé Poulain’in anlattığı bu öyküler, sanat ve motor sporlarının benzersiz kesişimine dair hayranlık uyandıran bir bakış sunuyor. 1975 ve 1979 arasında Calder, Stella, Lichtenstein ve Warhol ile gerçekleştirdiği iş birlikleri ikonik Art Car otomobillerini ortaya çıkarmanın yanı sıra ilham vermeyi sürdüren bir miras da oluşturdu. Her otomobil, her yarış ve her sanatçı bir otomobilin hareketli bir tual, bir sanat eseri ve sınırsız yaratıcılığın ve Hervé Poulain’in cesur ruhunun kanıtı gibi neler olabileceğine dair fikirlere yeni bir boyut kazandırdı.

Poulain’in BMW Art Car jürisiyle devam eden ilişkisi ve yirminci BMW Art Car’ın Paris’teki tanıtımına katılmış olmak onu çok mutlu etmiş. “Yarım yüzyıl sonra bu vizyonun her zamankinden daha canlı kaldığını görmek gurur verici,” diyor. Ancak bu otomobillere hayat veren sürücülerin isimlerinin genellikle unutulmasından duyduğu üzüntüyü de ifade ediyor. Poulain, sürücü deneyimlerinin ve aldıkları risklerin Art Car otomobilleri mirasının ayrılmaz birer parçası olduğunu vurgulayarak bu itibarın geri kazanılmasını istediğini söylüyor.

Poulain için sanat ve yarışlar halka verilen birer hediye. Sanatın tanrıların sonsuz sessizliğinin yerini doldurduğuna inanıyor, yarışmanın ise yaşamın bir sonu olduğu gerçeğiyle başa çıkmasına yardımcı olduğuna ve yoğun neşe ve tatmin anlarından keyif almasını sağladığını düşünüyor. “Çok yaşa sanat! Çok yaşa hız! Çok yaşa BMW, benim seçkin ortağım!” derken olağanüstü hayatında sanat ve eylem arasındaki derin bağı ve bitmek bilmeyen tutkusunu ifade ediyor.